ปราจีนบุรี-สภาวัฒนธรรมจังปราจีนฯ ร่วมกับ อบต.ดงกระทงยาม สืบสานประเพณีสารทไทยพวน ปี ๒๕๖๘ ระหว่างวันที่ ๒๒-๒๓ ส.ค.นี้ ยิ่งใหญ่
วันนี้ ๒๒ สิงหาคม ๒๕๖๘ ผู้สื่อข่าวรายงานจาก จ.ปราจีนบุรีได้รับแจ้งจากสภาวัฒนธรรมจังหวัดปราจีนบุรี ที่ วัดใหม่ดงกระทงยาม ตำบลดงกระทงยาม อำเภอศรีมหาโพธิ จังหวัดปราจีนบุรี ได้มีการจัดพิธีเปิดโครงการ “สืบสานประเพณีสารทไทยพวน ประจำปี ๒๕๖๘” อย่างยิ่งใหญ่
เพื่ออนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมของชาวไทยพวนให้คงอยู่สืบไปและส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในพื้นที่ โดยได้รับเกียรติจาก ดร.บังอร วิลาวัลย์ ประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดปราจีนบุรี เป็นประธานในพิธีเปิด และมี นายพิศณุ เข็มเงิน นายกองค์การบริหารส่วนตำบลดงกระทงยาม (อบต.) เป็นเจ้าภาพร่วมในการจัดงานพร้อม น.ส.จุฑามาศ บัวเผื่อน นอภ.ศรีมหาโพธิ ร่วมเป็นเกียรติ
นายพิศณุ เข็มเงิน นายกองค์การบริหารส่วนตำบลดงกระทงยาม (อบต.) กล่าวว่า วัตถุประสงค์ของการจัดงาน มี ๓ ประการ ได้แก่ อนุรักษ์วัฒนธรรมเพื่อสืบสานและรักษาคุณค่าของประเพณีท้องถิ่นของชาวไทยพวน ซึ่งเป็นมรดกทางวัฒนธรรมอันล้ำค่า,ปลูกฝังจิตสำนึกเพื่อสร้างความตระหนักและปลูกฝังให้เยาวชนและประชาชนเห็นความสำคัญของประเพณีอันดีงาม และ ส่งเสริมการท่องเที่ยว: เพื่อพัฒนาให้ประเพณีสารทไทยพวนเป็นอีกหนึ่งแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่น่าสนใจและดึงดูดนักท่องเที่ยวให้เข้ามาสัมผัสวิถีชีวิตดั้งเดิม
บรรยากาศภายในงานพิธีเปิดงานได้รับความสนใจจากผู้นำชุมชนและชาวไทยพวนในพื้นที่เข้าร่วมงานอย่างคับคั่ง โดยมีแขกผู้มีเกียรติจากหลากหลายภาคส่วนเข้าร่วมงาน อาทิ นายอำเภอศรีมหาโพธิ, วัฒนธรรมจังหวัดปราจีนบุรี, และคณะกรรมการสภาวัฒนธรรมฯ บรรยากาศภายในงานเต็มไปด้วยความอบอุ่นและเป็นกันเอง
พร้อมทั้งมีการแสดงทางวัฒนธรรมและกิจกรรมต่างๆ ที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตของชาวไทยพวน ซึ่งสร้างความประทับใจให้กับผู้เข้าร่วมงานเป็นอย่างมาก
ประเพณีสารทไทยพวน ถือเป็นประเพณีที่สำคัญของชาวไทยพวน เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ และยังเป็นโอกาสที่คนในชุมชนได้มารวมตัวกันเพื่อสร้างความรักความสามัคคี การจัดงานในครั้งนี้จึงนับเป็นความสำเร็จในการร่วมมือกันของทุกภาคส่วนเพื่อสืบสานและส่งต่อวัฒนธรรมอันดีงามให้คงอยู่คู่ชุมชนตลอดไป
ผู้สื่อข่าวรายงานต่อไปว่า ความเป็นมาของไทยพวนใน อ.ศรีมหาโพธิ จ.ปราจีนบุรี เกิดจากการที่ชาวพวนจากเมืองพวน (แขวงเชียงขวาง) ประเทศลาว ถูกกวาดต้อนเข้ามาตั้งถิ่นฐานในไทยในช่วงสมัยรัชกาลที่ 3 หลังการปราบกบฏเจ้าอนุวงศ์ ประมาณปี พ.ศ. 2369-2380 โดยมีกลุ่มใหญ่ที่มาตั้งถิ่นฐานที่บ้านดงกระทงยาม ซึ่งในปัจจุบันเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านไทยพวน. ชาวไทยพวนกลุ่มนี้ยังคงรักษาภาษา วัฒนธรรม ประเพณี และความเชื่อดั้งเดิมไว้ เช่น ภาษาพวน อักษรธรรม พญาสารท และพิธีเลี้ยงผีปู่ตา.
การอพยพย้ายถิ่นฐาน สาเหตุ
ชาวพวนถูกกวาดต้อนมาจากเมืองพวนและสองฝั่งโขง (หนองคาย, อุดรธานี) เป็นจำนวนมาก ในช่วงสงครามเจ้าอนุวงศ์ที่ก่อกบฏต่อกรุงเทพฯ ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ระหว่างปี พ.ศ. 2369-2380.
ผู้นำการกวาดต้อน มีพระยาราชสุภาวดี (เจ้าพระยาบดินทรเดชา) เป็นแม่ทัพที่ยกไปปราบเจ้าอนุวงศ์ และได้กวาดต้อนชาวลาวและพวนกลับมาตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ต่าง ๆ ภายในพระราชอาณาเขตไทย.
พื้นที่ตั้งถิ่นฐานชาวพวนกลุ่มใหญ่ใน จ.ปราจีนบุรี ส่วนใหญ่มาตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ อ.ศรีมหาโพธิ์ และ อ.ศรีมโหสถ
วัฒนธรรมและประเพณี ด้านภาษา:ชาวไทยพวนยังคงใช้ภาษาพวนควบคู่กับภาษาไทยกลางในการสื่อสารภายในชุมชน ตัวอักษรมีอักษรของตัวเองเรียกว่า “โตธรรม” หรือ “โตพวน” ที่ปรากฏในคัมภีร์ใบลาน
ด้านความเชื่อนับถือพระพุทธศาสนา ควบคู่กับการนับถือผีปู่ย่า ซึ่งเป็นที่มาของศาลปู่ตาประจำหมู่บ้านมีประเมีประเพณีสำคัญที่สืบทอดมา ได้แก่บุญพญาสารทพวน: ตรงกับวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 เชื่อว่าเป็นวันที่ประตูสวรรค์และนรกเปิด ให้ผีไม่มีญาติได้รับส่วนบุญ ในอดีตมีการกวนกระยาสารทแข่งกัน
บุญข้าวหลามตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 เป็นประเพณีสำคัญของชาวพวนที่บ้านดงกระทงยาม พิธีเลี้ยงผีปู่ตา เป็นการเคารพผีบรรพบุรุษที่คุ้มครองหมู่บ้านบ้านดงกระทงยาม
### มานิตย์ สนับบุญ – ข่าว
ชัย – ภาพ / ปราจีนบุรี ###
